همام بن شریح

همام فرزند شریح بن یزید از بزرگان شیعه و از یاران مخلص امیرالمؤمنین علیه‏السلام بوده است. وی از عبادت کنندگان بزرگ و تارک دنیا بود و با شنیدن اوصاف متقین از زبان مولایش امیرالمؤمنین علیه‏السلام غش کرد و در همان دم جان سپرد.

سید رضی می‏نویسد:

در روایت آمده که همّام از یاران امیرالمؤمنین علیه‏السلام بود. روزی خدمت حضرت آمد و عرض کرد:

ای امیرالمؤمنین! متقین را برایم توصیف کن به گونه‏ای که گویا من آنان را نظاره می‏کنم.

حضرت از پاسخ او خودداری کرد، اما وی اصرار ورزید و خواسته‏اش را تکرار کرد. امیرمؤمنان در جواب او خطبه‏ای ایراد کرد که به نام خطبه «متقین» معروف است.

چند فراز از خطبه متقین

امام علیه‏السلام متقیان را چنین توصیف می‏فرماید:

فالمتقون فیها هُم أهلُ الفضائِل، مَنطِقُهُم الصَّواب، و مَلبَسُهُمُ الإقتصاد، وَ مَشیّتُهُمْ التَّواضع؛

اما متقون و پرهیزکاران در دنیا دارای این صفات برجسته‏اند، گفتارشان راست، لباس‏شان در حد متوسط، و راه رفتن‏شان با تواضع و فروتنی است.

غَضُّوا أبصارَهُم عمّا حرَّمَ اللَّه علیهم، و وقَفوا أسمائهم علی العلم النافع لهم؛

از دیگر اوصاف متقون این است که چشم خویش را از آنچه خداوند حرام کرده پوشیده‏اند، و گوش‏های خود را وقف شنیدن علم و دانش سودمند ساخته‏اند.

نزلت أنْفُسُهم منهم فی البلاء کالّتی نُزِّلَت فی الرخاء، و لولا الأجل الّذی کتَبَ اللَّهُ علیهم لم تستقر ارواحُهم فی اجسادهم طرفة عینٍ، شوقاً الی الثواب و خوفاً من العقاب؛

حال آنان در بلاها و سختی‏ها با حال آسایش و راحتی یک سان است، و اگر نبود اجل و مهلت معینی که خداوند برای آنان مقرر داشته، روح و جان‏شان حتی برای یک چشم بر هم زدن از شوق پاداش و ترس از کیفر در بدن‏شان قرار نمی‏گرفت.

نقل از: کتاب اصحاب امام علی علیه­السلام

به قلم: سید اصغر ناظم‏ زاده قمی

نوشته شده توسط گروه اصحاب