« اعتقادی ؛ سیاسی ؛ مذهبی »

رسالت امیر ...

آیا در قرآن به اطاعت امیرالمومنین (ع) اشاره شده است ؟

ما در زندگی باید از چه کسی اطاعت کنیم ؟ رتبه بندی اطاعت خدا ، پیامبر و ائمه به چه صورت است ؟

در صورت اطاعت، ما از کدام گروه مردم هستیم ؟ در صورت عدم اطاعت چه ؟

قصد داریم پاسخ این سوال ها را در ذیل یک آیه بررسی کنیم .

خداوند در آیه 59 سوره مبارکه نساء چنین می‌فرماید :

یَأَیهُّا الَّذِینَ امَنُواْ اطِیعُواْ اللَّهَ وَ اطِیعُواْ الرَّسُولَ وَ اوْلىِ الْأَمْرِ مِنکمُ‏ْ فَان تَنَازَعْتُمْ فىِ شىَ‏ْ فَرُدُّوهُ الىَ اللَّهِ وَ الرَّسُولِ ان کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الاَخِرِ ذَالِکَ خَیرْ وَ اْحسَنُ تَأْوِیلا.

اى کسانى که ایمان آورده‏اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولو الأمر را از خودتان ! و هر گاه در چیزى نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر بازگردانید (و از آنها داورى بطلبید) اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارید! این (کار) براى شما بهتر، و عاقبت و پایانش نیکوتر است.

در ابتدای بحث به توضیح لغوی و نحوی آیه می پردازیم . زیرا با اینکه قرآن دارای بطن های معنوی متفاوت و عمیق است، اما در ظاهر آیات آن هم دریاهای معرفت جاری است که اغلب از چشم دور می‌ماند .

الّذین : بدل از منادا (ایّ) محلا منصوب

ءامنوا : فعل ماضی ، مبنی بر ضمه ، واو فاعل

اطیعوا : فعل امر ، مبنی بر حذف نون ، واو فاعل

اللّه : لفظ الجلالة مفعول به منصوب‏

أطیعوا الرسول: مانند أطیعوا اللّه‏

أولی: معطوف به لفظ الجلاله ، منصوب ،علامت النصب "یا" ، فهو ملحق بجمع المذکر السالم‏ ¹

این عبارت آخر عیناٌ از کتاب آورده شده تا در مورد آن توضیح داده شود :

ملحق بودن بدین معنی است که خود کلمه صرفا جمعی است که مفرد ندارد و فقط به یک جمع مذکر سالم شبیه به خودش ملحق شده است مانند "سنین" که مفرد سنة بوده که در اصل باید به صورت سنتین می آمده ولی به سنتین ملحق گشته است . دربرخی دیگر از کتاب های لغت اهل تسنن (تاج العروس ، مجمع البحرین ، کتاب العین و ... ) همین توضیح بالا به طور صریح تری ذکر شده است :

* أولو: جمع لا واحد له من لفظه، واحده‏ ²

* أولو: . . . لا یقال إلا للجمیع من الناس و ما یشبهه ³

اما چرا ؟ چرا ادبای عرب هیچ گونه ریشه و مفردی برای این لغت پیدا نکرده اند ؟ در صورتی که برای نشان دادن توانایی لغت عرب برای لغات بسیار سخت تر ریشه در آورده و یا ساخته اند؟ این موضوع را می‌توان در معنای ریشه های احتمالی این لغت جست و جو نمود .

نکته قابل توجه بعدی برخی ترجمه های ارائه شده از این آیه است . برای مثال در کتاب کشف الأسرار و عدة الأبرار اثر احمد بن ابى سعد رشیدالدین میبدى( ادیب قرن ششم سنی مذهب) که درآن به ترجمه لغوی آیات به صورت عبارت عبارت قرآن پرداخته شده است ؛در ترجمه این آیه به این عبارت بر می‌خوریم :

یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اى ایشان که بگرویدند، أَطِیعُوا اللَّهَ فرمان برید خداى را، وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ و فرمان برید رسول را، وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ و فرمان برید اولى الامر را از شما ! ! !

سوال این جاست در این ترجمه دقیق آیا ترجمه اولی الامر فراموش گشته است و یا ترجمه آن برای اعتقادات نویسنده دچار مشکل می کند؟ این مثال ها نشان دهنده اهمیت بالای این موضوع است که برای مبارزه با آن مخالفان از هیچ فعالیتی حتی در ضمینه نحوی و لغتی کوتاهی نکردند.