حدیث غدیر ، ولایت یا محبت ؟

چکیده:

پیامبر اسلام صلی ‏الله ‏علیه‏ و ‏آله در طول دوران رسالت، پیوسته به موضوع جانشینی بعد از خود اشاره کرده و به صورت مکرر آن را امری مربوط به خدا دانسته است.

صرف نظر از کتب تفسیر و تاریخ و حدیث شیعه که بر انتصابی بودن امام از سوی خداوند تصریح و تأکید دارند، این مطلب را می‏توان به روشنی از کتب اهل سنّت نیز اثبات نمود.

متن مقاله :

طبری می‏نویسد: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پس از گذشت 3 سال از آغاز بعثت، از سوی خداوند مأمور شد که دعوت خویش را آشکار سازد، و آیه «وَ اَنْذِرْ عَشیرَتَکَ الاَقْرَبینَ»⁽¹⁾ در این مورد نازل شد. پیامبر، سران بنی هاشم را جمع کرد و فرمود: «من خیر دنیا و آخرت را برای شما آورده‏ام. خداوند به من امر کرده است که شما را به آن دعوت کنم. کدام یک از شما مرا در نشر این آیین یاری می‏ کند تا برادر و وصی و جانشین من در میان شما باشد؟» حضرت سه مرتبه این سخن را تکرار نمود و در هر بار تنها علی علیه ‏السلام آمادگی خود را اعلان کرد. در این موقع پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: «اِنَّ هذا أَخی وَ وَصِیّی وَ خَلیفَتی فیکُمْ؛⁽²⁾ او برادر و وصی و جانشین من در میان شماست.»

آیه تبلیغ

" یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرین‏ "
ای پیامبر! آن چه  از جانب پروردگارت برتو نازل شده است  ابلاغ کن و اگر چنین نکنی ، رسالتش را انجام نداده ای  و خدا تو را از گزند مردم نگاه می‌دارد.  خداوند کافران را هدایت نمی‌کند .

( سوره مائده / 67 )

این آیه روز هجدهم ذى الحجّة سال حجّة الوداع ( سال دهم هجرت ) نازل شد ، پس از آنکه پیامبر اکرم صلى اللّه علیه و آله و سلم  به غدیر خم رسید جبرئیل در ساعت پنجم همان  روز  بر آن حضرت فرود آمد و گفت : یا محمّد صلى اللّه علیه و آله و سلم همانا خداى متعال بر تو درود می فرستد و می فرماید :

دعای حضرت ابراهیم در حق ابوتراب

« ... وَ اجْنُبْنىِ وَ بَنىِ‏َّ أَن نَّعْبُدَ الْأَصْنَام »

 (سوره ابراهیم، آیه 35)

«)ابراهیم گفت:( خدایا، من و فرزندانم را از پرستش بت ها دور نگاه دار.»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:

من خواسته پدرم ابراهیم هستم .

گفتیم: یا رسول اللَّه، چگونه شما خواسته پدرت ابراهیم شدی؟ فرمودند:

«خدای عز و جل به ابراهیم وحی کرد و فرمود:

سلوک و عبادت در نهج البلاغه

 چکیده:

عبادت و پرستش خداوند یکتا و ترک پرستش هر موجود دیگر ، یکی از اصول تعلیمات پیامبران الهی است ، تعلیمات هیچ پیامبری از عبادت خالی‏ نبوده است .چنانکه می‏دانیم در دیانت مقدسه اسلام نیز عبادت سر لوحه همه تعلیمات‏ است ، چیزی که هست در اسلام عبادت به صورت یک سلسله تعلیمات جدا از زندگی که صرفا به دنیای دیگر تعلق داشته باشد وجود ندارد ، عبادات اسلامی‏ با فلسفه‏های زندگی توام است و در متن زندگی واقع است . گذشته از اینکه برخی عبادات اسلامی به صورت مشترک و همکاری دسته جمعی‏ صورت می‏گیرد ، اسلام به عبادتهای فردی نیز آنچنان شکل داده است که متضمن‏ انجام پاره‏ای از وظایف زندگی است ، مثلا نماز که مظهر کامل اظهار عبودیت است چنان در اسلام شکل خاص یافته است که حتی فردی که می‏خواهد در گوشه خلوت به تنهائی نماز بخواند خود به خود به انجام پاره‏ای از وظائف اخلاقی‏ و اجتماعی از قبیل نظافت ، احترام به حقوق دیگران ، وقت شناسی ، جهت‏ شناسی ، ضبط احساسات ، اعلام صلح و سلم با بندگان شایسته خدا و غیره مقید می‏گردد .از نظر اسلام هر کار خیر و مفیدی اگر با انگیزه پاک خدائی توام باشد عبادت است ، لهذا درس خواندن ، کار و کسب کردن ، فعالیت اجتماعی‏ کردن اگر لله و فی الله باشد عبادت است . در عین حال ، اسلام نیز پاره‏ای تعلیمات دارد که فقط برای انجام مراسم‏ عبادت وضع شده است از قبیل نماز و روزه و این خود فلسفه‏ای خاص دارد .

فضائل امیر مؤمنان از زبان اهل سنت

چکیده:

آنچه پیش رو دارید نگاهى است گذرا به فضائل و اوصاف امیرمؤمنان على علیه السلام از زبان پیامبر اکرم صلی الله علیه در منابع اهل سنّت چرا که:

خوشتر آن باشد که وصف دلبران
گفته آید در کتاب دیگران‏

راستى این اعجوبه کیست که همه در شناخت او در مانده ‏اند، عدّه‏ اى او را تا سر حدّ خدایى بالا برده‏اند، و عدّه‏ اى حتى در بندگى او شک دارند که :

در مسجد کوفه شهیدش کردند
گفتند مگر اهل نماز است على؟!

و آن که او را حقیقتاً شناخت خداى او و رسول خدایش بود.
پیامبر اعظم صلی الله علیه خطاب به على   علیه السلام فرمود: «یا على ما عرف اللّه حق معرفته غیرى و غیرک و ما عرفک حق معرفتک غیر اللّه و غیرى؛^[1] اى على! خداوند متعال را نشناخت به حقیقت شناختش جز من و تو، و تو را نشناخت آن گونه که حق شناخت توست، جز خدا و من.

حدیث غدیر و نهج البلاغه

چکیده:

در محیط‏ های علمی و مذهبی گه گاه این پرسش به گوش می‏ خورد که «چرا در نهج ‏البلاغه به حدیث غدیر استناد یا احتجاج نشده است؟» از این رو نگارنده درصدد برآمد تا در مقاله ای پاسخی برای این پرسش عرضه کند. امید است علاقه‏ مندان و پژوهندگان عرصه دین را سودمند افتد.

متن مقاله :

حدیث غدیر و فضای صدور آن

یکی از ادلّه و بلکه استوارترین دلیل شیعیان بر امامت و ولایت امیرالمؤمنین علی بن ابی‏طالب علیه ‏السلام ، حدیث غدیر است. حدیث غدیر و فضای صدور آن بنا به نوشته شیخ مفید به این شرح است:

چون رسول خدا مناسک حج را به‏جا آورد، علی را در قربانی خود شریک ساخت و با او و مسلمانان به سوی مدینه بازگشت تا به جایی که به غدیر خم معروف است رسید و آنجا چون آب و چراگاه نداشت برای فرود آمدن مناسب نبود. با این حال پیامبر صلی ‏الله ‏علیه ‏و‏آله در آنجا فرود آمد و...

ویژگی های رفتاری امیرالمومنین

متن مقاله :

در بسیاری از منقولات تاریخی چه از زبان دوست و چه از زبان دشمن،در سجایای اخلاقی امیرالمومنین،مطالب فراوانی آمده است.تا جایی که حتی دشمن ترین دشمنان او نظیر معاویه و سایر افرادی که در جبهه ی مخالف او قرار داشتند،گاهی لب به اعتراف گشوده و به برخی فضائل او اقرار کردند.

در این مقاله قصد داریم،در حد بضاعت به برخی از ویژگی های رفتاری امیرمومنان بپردازیم.

حسن خلق علی (ع)

اخلاق نیکوی او زبانزد مردمان است.تا آنجا که دشمنانش که نتوانسته اند بر او خرده ای بگیرند، این صفت را عیبی برای آن حضرت برشمرده اند!یاران وی در این باره گفته اند: او همچون یکی از ما و در میان ما می زیست.نرم خو، و بسیار متواضع و آسان گیر بود و با این وجود ما در برابر او مانند اسیری بودیم که دستهایش بسته و بر بالای سرش شمشیری گرفته بودند و از هیبت او هراس داشتیم.

قدر هر کس چقدر است؟

(شمارۀ44) و مِن حِکمَةٍ له ( علیه­السّلام )

قدر هر کس چقدر است؟

قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ

‏

قدر هر کس به اندازۀ همّت اوست 

شرح:

    «ببخشید آقا اینو چند می فروشید؟»، «به نظرت ارزششو داره که ... ؟»، «چقدر می ارزه؟»، «این باید خیلی قیمتی باشه، درسته؟»

    این سؤالات را بارها شنیده ایم. برای ما سؤال از ارزش و قدر و قیمت هر چیزی می تواند خیلی تعیین کننده باشد. تعیین کنندۀ اینکه وقتمان، پولمان، انرژیمان و دیگر داشته هایمان را کجا هزینه کنیم و کجا نکنیم؟ ما دوست داریم با ارزشترین و قیمتی ترین چیزها را داشته باشیم اما شاید کمتر به این فکر کرده باشیم که ارزش و قیمت خودمان چقدر است؟

بهترین همنشینان

فَاولئِکَ مَعَ الّذینَ اَنعَمَ اللهُ عَلَیهم مِنَ النَبیّینَ وَ الصٍّدیقینَ وَ الشُهداءِ وَ الصالِحینَ وَ حَسُنَ اولئِکَ رَفیقاً)  سوره نساء آیه 69 )

این گروه با کسانی خواهند بود که خدا نعمتش را بر آنان تمام کرده است؛
یعنی پیامبران و صدیقان و شهیدان و صالحان.و ایشان همنشینان و دوستان خوبی هستند.

  داود بن سلیمان می گوید:

علی بن موسی الرضا علیه السلام  از پدرانش ، از علی علیه السلام برای من روایت کرد که پیامبر صلی الله علیه و آله درباره این آیه فرمودند: مراد از مِنَ النّبیینَ محمد صلی الله علیه و آله است ،
و مراد از مِنَ الصِدیقینَ علی بن ابی طالب علیه السلام  ، و مراد از مِنَ الشُهداءِ حمزه، و مراد از مِنَ الصالحینَ حسن علیه السلام  و حسین علیه السلام ،
و مراد از حَسُن اولئک رفیقا قائم آل محمد )عج ) است .   ¹

__________________________________________________________________________________
پی نوشت:

[1]. بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیرالقرآن، ج 1، ص  393
.

  نوشته شده توسط طاها حسن زاده

وفای به عهد

مِّنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُواْ مَا عَاهَدُواْ اللَّهَ عَلَیْهِ  فَمِنْهُم مَّن قَضىَ‏ نَحبَهُ وَ مِنهُم مَّن یَنتَظِرُ  وَ مَا بَدَّلُواْ تَبْدِیلا (سوره قصص آیه 23) 

 در بین مؤمنان مردانی هستند که به پیمانی که با خدا بستند، صادقانه وفا کردند؛ برخی از آنها جانشان را فدا کردند و برخی منتظرند، و هیچ تبدیل و دگرگونی ایجاد نکردند. 

 حافظ ذهبی‌ در این باره می گوید:

علی علیه السلام بر فراز منبر مسجد کوفه بود که از او پرسیدند:  این آیه در حق چه کسانی نازل شده است ؟
 او فرمود :  خدایا ببخش ، این آیه در حق من و عمویم حمزه و عموی دیگرم عبیده بن حارث بن عبدالمطلب نازل شد. عبیده جانش را فدا کرد و در جنگ بدر به شهادت رسید. حمزه نیز جانش را فدا کرد و در جنگ احد به شهادت رسید و من اکنون انتظار می کشم تا شقی ترین فرد این امت، این ( اشاره به محاسن و سر ) را از خون رنگین کند ؛ این عهدی است که حبیبم ابوالقاسم مرا از آن آگاه کرده است .  ¹

__________________________________________________________________________________________

پی نوشت:

[1]. فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسه، ج 1، ص 287، به نقل از: ابن حجر، الصواعق المحرقه، ص 80؛

شبلنجی حنفی، نورالابصار، ص 97، به نقل از: ابن صباغ، الفصول المهمه.

نوشته شده توسط طاها حسن زاده