رابطه ابن سبا با قتل عثمان

یکی از اهداف جعل اسطوره عبدالله بن سبأ، پاک کردن دامن صحابه از قتل عثمان بود. آیا در کتاب‌های اهل سنت، به صراحت، نسبت به دخالت صحابه در قتل عثمان، مطلبی آمده است یا خیر؟

پاسخ:

1-جناب طبری ـ مورّخ نامی اهل سنت و همان کسی که افسانه عبدالله بن سبأ را ساخته و تمام قضایای قتل عثمان را به گردن او انداخته ـ صراحتا نقل می‌کند که افرادی از صحابه که در مدینه بودند، این‌گونه نامه نوشتند:

من بالمدینة من أصحاب النبی صلى الله علیه و سلم إلى ما بالآفاق منهم و کانوا قد تفرقوا فی الثغور، انکم إنما خرجتم أن تجاهدوا فی سبیل الله عز وجل تطلبون دین محمد صلى الله علیه و سلم، فإن دین محمد قد أفسد من خلفکم و ترک، فهلموا، فأقیموا دین محمد صلى الله علیه و سلم، فأقبلوا من کل أفق حتى قتلوه.

از تمام اصحاب پیامبر صلی الله علیه و سلم که در مدینه هستند به تمام صحابه‌ای که در گوشه و کنار دنیای پهناور اسلامی برای جهاد و کشورگشائی رفته‌اند:

شما رفته‌اید برای جهاد در راه خدا و برای حمایت و نشر دین پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم جهاد می‌کنید. خلیفه شما که او را در مدینه گذاشته‌اید و رفته‌اید، دین پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم را فاسد و ترک کرده است و شما همه به مدینه بیائید و دین پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم را که از بین رفته، اقامه کنید. آقایان صحابه از هر گوشه‌ای که بودند، به مدینه آمدند و عثمان را کشتند.

تاریخ الطبری، ج3، ص401، حوادث سال 35 هجری

2-جناب ابن أثیر در کامل خود می‌گوید:

صحابه در مدینه بودند و نامه نوشتند به تمام صحابه‌ای که پراکنده بودند در شهرهای مختلف و نوشتند:

إن أردتم الجهاد فهلمّوا إلیه، فإن دین محمد قد أفسده خلیفتکم، فأقیموه.

اگر به دنبال جهاد می‌گردید، به مدینه بیائید. دین پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم را خلیفه شما فاسد کرده است، بیائید این دین فاسد شده را اقامه کنید.

الکامل فی التاریخ لإبن الأثیر، ج3، ص168، حوادث سال 35 هجری

3-جالب این‌که طبری نقل می‌کند یک فردی در شام، بعضی از افراد را که قاتل عثمان بودند، ناسزا می‌گفت، مرقال هاشم بن عتبة ـ از صحابه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) ـ به آن مرد شامی گفت:

و ما أنت و ابن عفان؟ إنما قتله أصحاب محمد.

تو را چه که آمده‌ای از عثمان بن عفان دفاع می‌کنی؟ اصحاب پیامبر اکرم (صلی الله علیه و سلم)، عثمان را کشتند.

تاریخ الطبری، ج4، ص30

4-در قضیه جنگ صفین، دوست دارانی که در لشکر امیرالمؤمنین (علیه السلام) و معاویه بودند، گفتند:

این جنگ‌ها و برادرکشی برای چیست؟ ما برویم با معاویه و علی صحبت کنیم تا به یک نوعی به توافق و صلح برسیم. دو نفر از اصحاب علی و معاویه به نام أبو درداء و أبو أمامه آمدند نزد معاویه و گفتند: چرا با علی می‌جنگی؟ گفت: من دنبال قاتلان عثمان هستم. علی آنها را به من تحویل بدهد و من دیگر نمی‌جنگم.

فذهبا إلى علی فقالا له ذلک، فقال: هؤلاء الذین تریان، فخرج خلق کثیر، فقالوا: کلنا قتلة عثمان، فمن شاء فلیرمنا. قال: فرجع أبو الدرداء و أبو أمامة فلم یشهدا لهم حربا.

رفتند نزد علی و گفتند: معاویه می‌گوید اگر تو قاتلین عثمان را تحویل بدهی، با تو نمی‌جنگد و صلح می‌کند. علی به این دو فرمود: این جمعیتی است که دارید می‌بینید، سوال کنید که قاتلین عثمان چه کسانی بودند؟ شما اینها را معین کنید تا من تحویل معاویه بدهم. جمعیت انبوهی از لشکر علی بیرون آمدند و گفتند: همه ما در قتل عثمان سهیم بودیم. هر کس که می‌خواهد، ما را بکشد.

البدایة و النهایة لإبن کثیر، ج7، ص288

جناب ابن قتیبه دینوری در کتاب الإمامة و السیاسة می‌گوید:

خرج إلیهما أکثر من عشرة آلاف رجل، فقالوا: نحن قتلنا عثمان.

بیش از ده هزار نفر از لشکر علی بیرون آمدند و به این دو نفر گفتند: ما همگی عثمان را کشتیم.

الإمامة و السیاسة لإبن قتیبة الدینوری، تحقیق الشیری، ج1، ص128

خب، شما ببینید با این وضع که ده هزار نفر اعلام می‌کنند ما در قتل عثمان سهیم بودیم، اینها گفتند که ما چه کنیم؟ ببریم تحویل بدهیم. اینها عمده لشکر علی بن أبی طالب (علیه السلام) بودند. لذا، قضیه قتل عثمان، قضیه‌ای نیست که بخواهند متصل کنند به افسانه عبدالله بن سبأ.

اگر:

افرادی تحت تأثیر عبدالله بن سبأ بودند، این صحابه‌ای که در مدینه بودند،

چرا از عثمان دفاع نکردند؟

چرا وقتی عثمان از دنیا رفت، جنازه‌اش سه شبانه‌روز ماند و کسی هم جرأت نکرد بر جنازه او نماز بخواند؟

چرا جرأت نمی‌کردند جنازه‌اش را دفن کنند؟

وقتی خواستند جنازه‌اش را در قبرستان مسلمانان دفن کنند، تعدادی از مردم بلند شدند و گفتند ما نمی‌گذاریم که عثمان را در قبرستان مسلمانان دفن شود و بردند در قبرستان یهودیان دفن کردند.

گیریم که صحابه، سهیم نبودند، چرا از خلیفه دفاع نکردند؟

چرا بر جنازه‌اش نماز نخواندند؟

چرا برای دفن او در قبرستان مسلمانان قدم برنداشتند؟

اینها مسائلی است که آقایان اهل سنت و وهابیت که قضیه را به افسانه عبدالله بن سبأ پیوند می‌زنند، باید جواب بدهند؟