آغاز دور جدید گفت‌وگوها با تأخیر 15 ماهه غرب به امید اثرگذاری تحریم‌ها
به گزارش رجانیوز، دو دور مذاکره میان نمایندگان ایران و 1+5 با حضور کاترین اشتون مسئول هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حالی برگزار شد که از آخرین دور مذاکرات میان 1+5 و ایران که آن‌هم در استانبول بود، حدود 15 ماه می‌گذشت و اگرچه دکتر سعید جلیلی مذاکره کننده ارشد ایران در همان روز پایان مذاکرات "استانبول 1" اعلام کرد که ایران از همین امروز نیز آماده ادامه گفت‌وگوهاست، اما برخی اختلاف‌های درونی 1+5 و همچنین توهم طرف‌های غربی مبنی بر کارآمد بودن راهبرد "فشار و مذاکره" آن‌ها را به این نتیجه رساند که علی الحساب پای میز مذاکره نیایند.
با این حال، به‌دنبال نامه‌نگاری‌های سال گذشته جلیلی و اشتون و درخواست ترکیه برای میزبانی بار دیگر نمایندگان ایران و شش کشور به استانبول رفتند تا در مورد موضوع‌های مورد بحث گفت‌وگو کنند. نکته قابل توجه قبل از برگزاری این مذاکرات که در مقایسه با دورهای قبلی گفت‌وگوها نیز چشم‌گیرتر بود، ناامیدی طرف غربی از کوتاه آمدن مذاکره کنندگان ایرانی و در عین حال، گمانه‌زنی در مورد دستور کارهای مورد علاقه غرب به‌ویژه امریکا برای این نشست بود.
اما رسانه‌های غربی که در آستانه این مذاکرات معمولاً به‌عنوان ابزار جنگ روانی و محک زدن تاکتیک‌های عملیات روانی خود بر ذهن تصمیم‌گیر در ایران عمل می‌کنند، این‌بار جمع‌بندی دقیق و کاملاً هماهنگی در قبال ایران نداشتند که به‌عنوان نمونه دو روزنامه مطرح امریکایی یعنی واشنگتن پست و نیویورک تایمز در قبال به‌کارگیری ادبیات تهدید آمیز با یکدیگر اختلاف نظر داشتند.
مصائب مقام‌ها و رسانه‌های غربی برای جنگ روانی قبل از مذاکرات
این رسانه‌ها همچنین در ارائه کدهای لازم به‌منظور بیان احتمال کوتاه آمدن ایران در مذاکرات به‌شدت با دشواری مواجه بودند و در شرایطی که غرب با انگیزه گذشت زمان و تأثیر تحریم‌هایی که از آن به‌عنوان تحریم فلج کننده یاد می‌کرد، از پای میز مذاکره بلند شده بود و اکنون امیدوار بود با به‌کارگیری همه‌ی ظرفیت خود و خالی کردن خشاب تحریم و ادعاهایی مانند گلوله طلایی با تحریم نفتی و بانک مرکزی ایران بتواند در سه سطح "حاکمیت"، "نخبگان" و "مردم" شکاف ایجاد کند و در نهایت، بتواند از ایران امتیاز بگیرد، نه تنها چنین دریافتی از مواضع، اظهارنظرها و اقدامات عملی ایران نداشت، بلکه سه روز مانده به برگزاری مذاکرات استانبول 2، رئیس‌جمهور در سفر استانی به هرمزگان از آمادگی برای اداره کشور بدون نفت خبر داد و دولت ایران نیز در اقدامی پیش‌دستانه صادرات نفت خود به سه کشور اروپایی یونان، اسپانیا و ایتالیا را قطع کرد.
پیام‌های مهم دو سخنرانی راهبردی رهبر انقلاب و انتخابات با شکوه مجلس
بیانات راهبردی و مهم رهبر معظم انقلاب در ماه‌های اخیر به‌ویژه در نمازجمعه 14 بهمن و روز اول فروردین 91 در حرم مطهر رضوی علیه السلام در زمینه اقتصاد مقاومتی و استراتژی "تهدید و تحریم در مقابل تهدید و تحریم در همان سطح" نیز برای غربی‌ها که اکنون مطمئن شده‌اند (بر خلاف چند سال قبل که تا حدودی مردد بودند) خطوط اصلی سیاست خارجی و منافع و امنیت ملی کشور با نظر مقام معظم رهبری نهایی می‌شود، توهم تردید در سطح حاکمیت را شکست و حضور کم‌نظیر مردم در انتخابات مجلس نیز آرزوی غرب مبنی بر اثرگذاری تحریم‌ها به‌مثابه عامل گسست میان حاکمیت و مردم را به سراب تبدیل کرد.
اما رسانه‌ها و مقام‌های غربی که این‌بار نیز در پیش‌بینی کارآمد بودن راهبرد "فشار - مذاکره" دچار اشتباه محاسباتی شده بودند، تصمیم گرفتند با اعلام دستور کارهای احتمالی مذاکرات، مدیریت ادامه مسیر را از دست ندهند. این در حالی بود که در دستور کارهای مطرح شده برای این دور از گفت‌وگوها نیز به‌طور بی‌سابقه‌ای عقب‌نشینی دیده می‌شد. این گمانه‌زنی‌ها نیز صرفاً رسانه‌ای نبود، بلکه هم کلینتون وزیر امور خارجه امریکا و هم نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در اظهاراتی صرفاً بر توقف غنی سازی سطح بالا (20 درصد) در ایران تأکید کردند تا جورچین گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای را کامل کنند.
پخت و پز رسانه‌ای برای تعیین زمین بازی استانبول 2
رسانه‌های غربی از "توقف غنی سازی 20 درصد"، "تعطیلی تأسیسات فردو"، "خارج کردن ذخیره اورانیوم 20 درصد از ایران" و "افزایش نظارت و بازرسی‌ها" به‌عنوان درخواست‌های احتمالی 1+5 در مذاکرات یاد کردند.
به‌موازات این گمانه زنی‌ها در کنار ارسال این پیام قاطع از ایران که غرب نباید به اثرگذاری تحریم‌ها و موضع ضعیف نمایندگان کشورمان در مذاکرات دل ببندد، وزیر امور خارجه ایران نیز هرگونه پیش‌شرط قبل از آغاز گفت‌وگوها را رد کرد و یک پیام صریح دیگر نیز از ایران برای طرف‌های مقابل ارسال شد: اکنون نوبت اعتماد سازی 1+5 است.
کدهای دست برتر ایران در استانبول 2 در مقایسه با استانبول 1
این پیام با این توجیه ارسال شد که:
ایران در مقایسه با دورهای قبلی مذاکرات در شرایط جدیدی از حیث موقعیت جهانی، منطقه‌ای، داخلی و فنی قرار گرفته که شرایط بی‌نظیری است. جمهوری اسلامی بر خلاف سل 89 نیازهای خود را در حوزه فناوری هسته‌ای با تولید سوخت 20 درصد، تأسیس کارخانه تولید صفحات سوخت و بارگذاری مجتمع‌های سوخت در رآکتور تهران تأمین کرده، برنامه هسته‌ایش را به‌رغم تمام توطئه‌ها اعم از ترور، خراب‌کاری و نفوذ مطابق زمان‌بندی مورد نظر به پیش برده، در مقابل طراحی‌های غرب برای اخلال در اقتصاد کشور با اعمال سنگین‌ترین تحریم‌ها مقاومت کرده و در این شرایط حتی بزرگ‌ترین جراحی تاریخ اقتصاد کشور را اجرا کرده، با برگزاری انتخابات با شکوه 12 اسفند 90 پرونده فتنه و توطئه براندازی را که پیش از این در 9 دی 88 از حیث سیاسی و امنیتی بسته شده بود، در سطح اجتماعی نیز بسته و در اثر سقوط متحدان درجه یک غرب در کشورهای بیداری اسلامی و در مقابل، ناکامی آن‌ها در شکستن محور مقاومت در سوریه موقعیت ممتاز و بی‌نظیر منطقه‌ای و جهانی کسب کرده است؛
بنابراین در این شرایط، ابتدا غرب که گویا به بازی "فشار و مذاکره" عادت کرده است، باید اعتماد ایران را جلب کند که هر گونه اقدام عملی چه ما به ازاهایی خواهد داشت و چه تعهد و تضمین‌هایی در این زمینه خواهد داد.
دستور کاری که ایران بی سر و صدا به استانبول برد، بی سر و صدا مبنا شد
از همین رو نیز دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران هم قبل از سفر به استانبول (روز چهارشنبه گذشته در نشست خبری) و هم شنبه شب پس از پایان مذاکرات استانبول 2 در جمع خبرنگاران بر ضرورت اعتمادسازی غرب تأکید کرد و در نشست خبری‌اش پس از پایان مذاکرات گفت که در گفت‌وگوهای امشب به چند توافق دست یافتیم، اولا ما اعلام کردیم با توجه به رفتارهای غلط در گذشته، رفتارهای آینده باید در جهت جلب اعتماد ملت ایران باشد.
جلیلی همچنین از برگزاری دور جدید گفت‌وگوها در بغداد خبر داد و آن‌چنانکه رجانیوز هفته گذشته پیش‌بینی کرده بود، موضوع‌های مورد بحث برای این نشست را مسائلی از جمله خلع سلاح، عدم اشاعه و استفاده صلح آمیز اعضای ان‌پی‌تی از حق انرژی هسته‌ای عنوان کرد تا تأکید کرده باشد که حقوق ملت ایران قابل مذاکره نیست.
مذاکره کننده ارشد هسته‌ای کشورمان همچنین گفت: آنچه امروز در گفت‌وگوها مطرح شد تأکید بر حقوق هسته‌ای ملت ما بر مبنای ان‌پی‌تی بود. وی در خصوص جو امروز مذاکره با نشست قبلی استانبول در حدود ۱۵ ماه قبل اظهار داشت: فضای گفت‌وگوها با احترام به حقوق مصوب در ان‌پی‌تی بود که این گامی مثبت است. جلیلی گفت‌وگوهای امروز را شکلی خواند و اظهار داشت: ما وارد بحث‌های محتوایی نشدیم.
تأکید جلیلی بر مبنا قرار گرفتن ان‌پی‌تی نکته‌ای بوده که طرف غربی را نیز به پذیرش آن متقاعد کرده، به‌طوری که کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در نشست خبری خود گفت: ما به توافق رسیدیم که معاهده عدم انتشار تسلیحات هسته‌ای (ان‌پی‌تی) پایه اساسی برای آن چیزی باید باشد که به طور جدی مورد تعامل قرار بگیرد و این اطمینان حاصل شود که ایران به تعهداتش بر اساس پیمان ان پی تی عمل می‌کند و در همان حال به حق ایران برای استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای نیز احترام گذاشته می‌شود.
پیام‌های اظهارات اشتون پس از مذاکرات
اشتون
در ادامه سخنانش گفت: ما انتظار داریم که نشست آتی [نشست 3 خرداد ماه در
بغداد] به گام‌های محکمی در راستای راه‌حل های مذاکره شده جامع منتهی شود
که اعتماد بین‌المللی به ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران بازگردد.
اشتون همچنین مذاکرات امروز را مفید و سازنده توصیف کرد.
مسئول
سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه سخنانش در کنفرانس مطبوعاتی گفت: ما
هم اکنون خواستار آن هستیم که به سوی روند پایداری از مذاکرات حرکت کنیم
جایی که ما بتوانیم گام‌های عملی و فوری برای اعتمادسازی برداریم و [در
همین راستا] مذاکره کنندگان رویکرد "گام به گام" را اتخاذ خواهند کرد و
نشست بعدی 23 می در بغداد برگزار خواهد شد.
وی افزود: ما اطمینان
یافتیم که ایران جدی است. ما همچنین به دنبال این هستیم که ایران به
الزامات بین المللی پایبند باشد. ایران باید حق برخورداری از برنامه هسته
ای صلح آمیز را داشته باشد.
اشتون ادامه داد: ما برای انجام اقدامات ملموس و عملی جدی هستیم.
اظهارات خانم اشتون نشان می‌دهد که غرب همان‌طور که پیش از گفت‌وگوها انتظار آن را داشته و بعد از مواجهه با پنج دور گفت‌وگوی مستقیم که جلیلی هدایت آن را برعهده داشته، از قبل نیز می‌توانسته حدس بزند که ایران بنای کوتاه آمدن از حقوق خود را ندارد و در زمینه ایفای حقوق ملت ایران در چهارچوب قوانین جدی است. همچنین بر خلاف داستان‌سرایی‌های رسانه‌های غربی در مورد دستور کارهای مذاکرات استانبول 2، به‌نظر می‌رسد دستور کار مورد نظر ایران که بدون سر و صدا به استانبول برد، مورد توافق قرار گرفته و نماینده 1+5 رسماً با اعلام مبنا قرار گرفتن ان‌پی‌تی و اذعان به حق هسته‌ای ایران، این دستور کار را پذیرفته است.
بعلاوه موفقیت گفت‌وگوها در ازای اقدام‌های متقابل و عملی است که برداشتن این اقدام‌ها نیز صرفاً مستلزم اعتماد سازی غرب است، یعنی با توجه به سابقه منفی آن‌ها در زمینه اخلال در فرآیندهای سازنده‌ای مانند بیانیه تهران (با حضور برزیل و ترکیه که پیش از این نشست اوباما به این دو کشور برای حضور در این فرآیند نظر مثبت داده بود اما پس از مشاهده متن بیانیه زیر تعهد خود زد) و یا بر هم زدن توافق ژنو3 که قرار بود گفت‌وگوها برای یافتن نقاط مشترک همکاری ادامه یابد، غرب باید نشان دهد که برای ادامه مذاکرات سازنده جدی است و به‌طور مشخص چه تضمین‌هایی می‌دهد که در این فرآیند اخلال و اشتباهات گذشته را تکرار نکند.
منبع :مشرق نیوز
