جواز طلب حاجت از غیر خدا

آیا استغاثه و طلب حاجت از غیر از خدا جایز است ؟

اگر کسی بگوید: ای محمد، حاجت مرا روا کن و منظورش شفاعت و وساطت و دعا برای تعجیل و انجام کار باشد هیچ اشکالی ندارد. آیات فراوانی در قرآن هست که ظاهر آنها صدور فعل از بنده خداست:

.وَارْزُقُوهُمْ فِیهَا وَاکْسُوهُمْ...  نساء : 5

وَمَا نَقَمُوا إِلاَّ أَنْ أَغْنَاهُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ...  توبه : 74

وَلَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا مَا آتَاهُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ...  توبه : 59

 

با این که بی نیاز کننده، تنها خداوند است، لیکن در این آیات، خداوند ـ عزّ و جلّ ـ پیامبر و مؤمنین را نیز رازق و شریک در بی نیاز ساختن مردم دانسته است. علاوه بر این ، صحابه به هنگام گرفتاری به قبر پیامبر متوسّل می شدند.

عسقلانی می گوید : در زمان خلافت عمر مردم گرفتار قحطی و خشکسالی شدند، شخصی از اصحاب به قبر پیامبر متوسّل شد و  گفت : یا رسول الله اِسْتَسْقِ لاُِمَّتِکَ فَاِنَّهُمْ قَدْ هَلَکُوا ...فتح الباری، ج2، ص557  و شخصیت هایی چون ابن حِبّان و ابن خُزیمه و ابوعلی خلال، شیخ الحنابله در زمان گرفتاری ، به قبور اهل بیت پیامبر متوسّل می شدند:

*   الف . ابن حِبّان (متوفای 350 هـ .) در کتاب خود الثقات می گوید: بارها به زیارت قبر علی بن موسی الرضا(ع) رفتم و در مدتی که در طوس بودم، هر وقت مشکلی بر من عارض می شد، به زیارت قبر آن حضرت می رفتم و از خداوند می خواستم که مشکلم را برطرف کند و الحمد للهِ مشکلم برطرف می شد و این را مکرّر امتحان کردم و نتیجه گرفتم. کتاب الثقات، ج8، ص456

*   ب. محمد بن مؤمل شاگرد ابن خُزیمه که شیخ بخاری و مسلم و به اصطلاح شیخ الاسلام است می گوید: به همراه استادم ابن خزیمه و جمعی از اساتید به زیارت بارگاه قبر علی بن موسی الرضا(ع) در طوس رفتیم، استادم ابن خزیمه چنان در برابر آن بقعه متبرکه تعظیم و تواضع کرد که همگی در شگفت ماندیم. تهذیب التهذیب، ج7، ص339

*   ج. ابو علی خلال، شیخ حنابله، می گوید: هرگاه مشکلی بر من عارض شود، قبر موسی بن جعفر(ع) را زیارت می کنم و به ایشان متوسل می شوم و خداوند مشکل مرا آسان می کند.

 تاریخ بغداد، ج1، ص120

*   د. محمد بن ادریس شافعی به قبر ابو حنیفه ، و احمدبن حنبل به قبر شافعی متوسل می شد.    مناقب ابی حنیفه، ج2، ص199

*   هـ  . مسلمانان، به قبر ابو ایوب انصاری متوسل می شدند و برای طلب باران به قبر او پناه می بردند. مستدرک حاکم، ج3، ص518

*   و. مردم سمرقند برای طلب باران به قبر محمدبن اسماعیل بخاری متوسل شدند.

 سیر اعلام النبلاء، ج12، ص469 ; طبقات الشافعیه، ج2، ص234

نکته مهم این است که بزرگان اهل سنت به صراحت مردم را تشویق به استغاثه و توسل کرده اند.

قسطلانی گوید: سزاوار است که زائر در کنار قبر پیامبر(ص) زیاد دعا و استغاثه کند و متوسل شود و طلب شفاعت و بی تابی کند و سزاوار است که خداوند شفاعت پیامبر را در حق او بپذیرد.

المواهب اللدنیه، ج3، ص417