خطبه عقد پیامبر(ص)
چه کسی خطبه عقد حضرت خدیجه و رسول خدا (علیهما السلام) را خواند؟
بسیاری از علمای اهل تسنن نیز روایت خطبه خواندن ابی طالب علیه السلام را نقل کرده‌اند ؛ از جمله آلوسی در تفسیر خود می‌نویسد :
وقد صح أن أبا طالب یوم نکاح النبی صلى الله علیه وسلم خطب بمحضر رؤساء
مضر . وقریش فقال : الحمد لله الذی جعلنا من ذریة إبراهیم وزرع اسماعیل
وضئضىء معد وعنصر مضر وجعلنا حضننة بیته وسواس حرمه وجعل لنا بیتا محجوجا
وحرما آمنا وجعلنا الحکام على الناس ثم أن ابن أخی هذا محمد بن عبد الله لا
یوزن برجل إلا رجح به فإن کان فی المال قل فإن المال ظل زائل وأمر حائل
ومحمد من قد عرفتم قرابته وقد خطب خدیجة بنت خویلد وبدل لها من الصداق ما
آجله وعاجله من مالی کذا وهو والله بعد هذا له نبأ عظیم وخطر جلیل .
تفسیر الآلوسی ، الآلوسی ، ج 18 ، ص 51 .
این مطلب صحت دارد که ابوطالب (علیه السلام) در روز نکاح پیامبر (صلی الله
علیه وآله وسلم) در حضور رؤساء قبیله مضر و قریش این خطبه را خواند : ... .
و زمخشری ، مفسر و ادیب مشهور اهل سنت می‌نویسد :
حضر أبو طالب نکاح رسول الله صلى الله علیه وسلم خدیجة رضی الله عنها،
ومعه بنو هاشم ورؤساء مضر، فقال الحمد لله الذی جعلنا من ذریة إبراهیم وزرع
إسماعیل، وضئضئی معد وعنصر مضر...
ربیع الأبرار ، ج1 ، ص467 و الکشاف عن حقائق التنزیل وعیون الأقاویل ، ج 1 ، شرح ص 477 .
ابوطالب (علیه السلام) در هنگام عقد رسول خدا و حضرت خدیجه (علیهما
السلام) حضور داشت ؛ در حالی که بنی هاشم و رؤساء مکه با وی همراه بودند ،
ابو طالب گفت : سپاس خدایی را که ما را از فرزندان ابراهیم قرار داد ...
و مبرّد در الکامل می‌نویسد :
خطبة لأبی طالب :
وخطب أبو طالب بن عبد المطلب لرسول الله صلى الله علیه وسلم فی تزوجه
خدیجة بنت خویلد رحمة الله علیها، فقال؛ الحمد لله الذی جعلنا من ذریة
إبراهیم وزرع إسماعیل ، و در پایان می‌گوید :
وهذه الخطبة من أقصد خطب الجاهلیة .
الکامل فی اللغة والادب ، المبرد ، ج1 ، ص302 .
و بسیاری از علمای اهل سنت این خطبه را نقل کرده‌اند که به جهت اختصار فقط آدرس‌های آن‌ها ذکر می‌شود :
تاریخ ابن خلدون ، ج2 ، ص407 ، باب المولد الکریم وبدء الوحی و إعجاز
القرآن ، الباقلانی ، ص 153 و تفسیر البحر المحیط ، أبی حیان الأندلسی ، ج 3
، ص 110 و تاریخ الیعقوبی ، الیعقوبی ، ج 2 ، ص 20 و إمتاع الأسماع ،
المقریزی ، ج 6 ، ص 29 و سبل الهدى والرشاد ، الصالحی الشامی ، ج 2 ، ص 165
و السیرة الحلبیة ، الحلبی ، ج 1 ، ص 226 و تاج العروس ، الزبیدی ، ج 1 ، ص
194 و جمهرة خطب العرب فی عصور العربیة الزاهرة ، أحمد زکی صفوت ، ج1 ،
ص77 و المستطرف فی کل فن مستظرف ، شهاب الدین محمد بن أحمد أبی الفتح
الأبشیهی ، ج2 ، ص497 و نثر الدر ، الآبی ، ج1 ، ص85 و ... .
طبق روایات شیعه و سنی ، حضرت ابو طالب علیه السلام ، به خواستگاری خدیجه رفت و خود آن حضرت خطبه عقد را جاری کرد .
وَ خَطَبَ أَبُو طَالِبٍ رَحِمَهُ اللَّهُ لَمَّا تَزَوَّجَ النَّبِیُّ
(صلی الله علیه وآله وسلم) خَدِیجَةَ بِنْتَ خُوَیْلِدٍ رَحِمَهَا اللَّهُ
بَعْدَ أَنْ خَطَبَهَا إِلَى أَبِیهَا وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ إِلَى
عَمِّهَا فَأَخَذَ بِعِضَادَتَیِ الْبَابِ وَ مَنْ شَاهَدَهُ مِنْ
قُرَیْشٍ حُضُورٌ فَقَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنْ زَرْعِ
إِبْرَاهِیمَ وَ ذُرِّیَّةِ إِسْمَاعِیلَ وَ جَعَلَ لَنَا بَیْتاً
مَحْجُوجاً وَ حَرَماً آمِناً یُجْبى إِلَیْهِ ثَمَراتُ کُلِّ شَیْءٍ وَ
جَعَلَنَا الْحُکَّامَ عَلَى النَّاسِ فِی بَلَدِنَا الَّذِی نَحْنُ فِیهِ
ثُمَّ إِنَ ابْنَ أَخِی مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ
الْمُطَّلِبِ لَا یُوزَنُ بِرَجُلٍ مِنْ قُرَیْشٍ إِلَّا رَجَحَ وَ لَا
یُقَاسُ بِأَحَدٍ مِنْهُمْ إِلَّا عَظُمَ عَنْهُ وَ إِنْ کَانَ فِی
الْمَالِ قَلَّ فَإِنَّ الْمَالَ رِزْقٌ حَائِلٌ وَ ظِلٌّ زَائِلٌ وَ لَهُ
فِی خَدِیجَةَ رَغْبَةٌ وَ لَهَا فِیهِ رَغْبَةٌ وَ الصَّدَاقُ مَا
سَأَلْتُمْ عَاجِلُهُ وَ آجِلُهُ مِنْ مَالِی وَ لَهُ خَطَرٌ عَظِیمٌ وَ
شَأْنٌ رَفِیعٌ وَ لِسَانٌ شَافِعٌ جَسِیمٌ فَزَوَّجَهُ وَ دَخَلَ بِهَا
مِنَ الْغَدِ فَأَوَّلُ مَا حَمَلَتْ وَلَدَتْ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ
مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه وآله وسلم) .
من لا یحضره الفقیه، ج3، ص: 398 .
هنگامى که رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله در جلسه خواستگارى خدیجه دختر
خویلد ، رحمها اللَّه ، با پدر یا عموى او صحبت مىکرد ، أبو طالب در
اجتماع قریش حضور یافت و در حالى که دو طرف در حجره را گرفته بود خطبه عقد
را این چنین آغاز کرد :
«سپاس خداى را که ما را از نسل ابراهیم و ذرّیّه اسماعیل قرار داد ، و
براى ما خانهاى نهاد که مردمان گرد او طواف کنند ، و نیز حرم امنى که از
اطراف جهان نعمت ها به سوى آن می‌آورند ، و ما را در دیار خود بر مردم
فرمانروا قرار داد ، آنگاه گفت : این برادر زاده من محمّد بن عبد اللَّه بن
عبد المطّلب با هیچ یک از مردان قریش سنجیده نشود جز آن که برترى یابد ، و
با هیچ کس از آنان قیاس نگردد ، جز آن که بزرگتر آید اگر چه از مال دستش
تهى است (لکن این نقص نیست) ؛ زیرا که مال نصیبى ناپایدار و سایهاى زود
گذر است ، و اکنون او را به همسرى با خدیجه رغبتى است و خدیجه را بازدواج
با او شوقى، و آنچه از مهریّه و صداق باشد بر عهده من خواهد بود چه نقدینه و
چه بر ذمّه، و او داراى موقعیّت حسّاسى است شخصیّت و مرتبهاى رفیع دارد، و
داراى زبانى است نرم و کاربر»
و خدیجه را به همسری او درآورد و رسول خدا
صلّى اللَّه علیه و آله فرداى آن روز با وى عروسى کرد و اوّلین فرزندى که
از پیغمبر (ص) حامله گشت عبد اللَّه بن محمّد صلوات اللَّه علیه و آله بود.
این روایت در ب سیاری از کتاب‌های دیگر شیعه ؛ از جمله : الکافی ، شیخ
الکلینی ، ج 5 ، ص 374 &ndash 375 و رسالة فی المهر ، شیخ المفید ، ص
29 وعوالی اللئالی ، ابن أبی جمهور ، ج 3 ، ص113 و ... نقل شده است
آیا این اوصاف ابوطالب مشرک از دنیا رفته؟(آنچه وهابیون اعتقاد به آن دارند)
آیا خطبه عقد یک یکتا پرست را مشرک می تواند بخواند؟
